Uncategorised

Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шiлдедегi № 360-VI ҚРЗ Кодексі «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы»

77-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары

1. Қазақстан Республикасы азаматтарының:

1) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуға;

2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және (немесе) міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен қамтамасыз етілуге;

3) дәрігер мен медициналық ұйымды еркін таңдауға;

4) пациент стационар жағдайында емделуде болған жағдайда емдік тамақ алуға;

5) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінен тыс және (немесе) міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде өз қаражаты, ұйымдардың, ерікті медициналық сақтандыру жүйесінің қаражаты және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де көздер есебінен қосымша медициналық көмекке;

6) ақылы негізде медициналық және өзге де көрсетілетін қызметтерді алуға;

7) көрсетілімдер болған кезде бюджет қаражаты есебінен уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерде медициналық көмек алуға;

8) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес еңбекке уақытша жарамсыздық фактісін куәландыратын тиісті құжаттарды алуға және олардың берілуіне;

9) мемлекеттік органдардан, ұйымдардан және емдеуші дәрігерден олардың құзыреті шегінде аурудың профилактикасы, оны диагностикалау, емдеу және медициналық оңалту әдістері, клиникалық зерттеулер, мекендеу ортасының жай-күйін, еңбек, тұрмыс және демалыс жағдайларын қоса алғанда, денсаулыққа әсер ететін факторлар, дұрыс тамақтану мен тағамдық өнімдердің қауіпсіздігі туралы анық ақпаратты өтеусіз және тұрақты түрде алуға;

10) мемлекеттік органдардан, тәуелсіз сараптама ұйымдарынан және дәрілік заттардың, медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілерден өткізілетін дәрілік заттардың, медициналық бұйымдардың қауіпсіздігі, тиімділігі мен сапасы туралы ақпарат алуға;

11) медицина қызметкерінің құпиясын құрайтын мәліметтердің қорғалуына;

12) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өздеріне медициналық көмек көрсету кезінде денсаулығына келтірілген зиянды өтетуге;

13) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес денсаулық сақтау саласындағы өз құқықтары мен заңды мүдделерінің қорғалуына;

14) медицина және фармацевтика қызметкерлерінің әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағымдануға;

15) мемлекеттік медициналық сараптама қорытындыларымен келіспеген жағдайда, тәуелсіз сарапшыларды тарту туралы жоғары тұрған органдарға өтінішхат беруге;

16) донор ретінде әрекет ету мүмкіндігі туралы ерікті түрде ерік білдіруге;

17) қайтыс болғаннан кейін осы Кодексте айқындалған тәртіппен трансплантаттау мақсатында өздерінен тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзаның бөлігін) алуға келісу не алудан бас тарту туралы ерік білдіруге;

18) емделуге және басқа да медициналық араласуларды, оның ішінде профилактикалық екпелерді жүргізуге хабардар етілген келісім беруге немесе олардан бас тартуға;

19) бірлесіп төлеуге;

20) жазылмайтын созылмалы ауруларды емдеу кезінде ауырсынуды басатын ем алуға;

21) денсаулық жағдайы туралы ақпаратты, оның ішінде медициналық зерттеп-қарау нәтижелері, диагнозы туралы және аурудың болжамы, медициналық көмек көрсету әдістері, олармен байланысты тәуекел, медициналық араласудың ықтимал түрлері, оның салдарлары мен медициналық көмек көрсету нәтижелері туралы мәліметтерді қолжетімді нысанда алуға;

22) аурулардың профилактикасы туралы ақпаратты қоса алғанда, денсаулықты сақтауға ықпал ететін немесе оларға жағымсыз әсер ететін факторлар, санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылық, қоршаған ортаның жай-күйі, орындалатын жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің адам денсаулығы үшін ықтимал қауіптілігі, тамақтанудың ұтымды нормалары, өнімнің, тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігі туралы анық және уақтылы ақпарат алуға құқығы бар;

23) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де құқықтары бар.

2. Әйелдердің отбасын жоспарлау және өз денсаулығын сақтау мақсатында ана болу туралы мәселені шешуге және қаламаған жүктіліктің алдын алудың қазіргі заманғы әдістерін еркін таңдауға құқығы бар.

Азаматтардың ана болуды қорғау құқығы:

1) репродуктивтік жастағы әйелдерге медициналық қарап-тексерулерді жүргізумен, оларды динамикалық байқаумен және сауықтырумен;

2) әйелдердің репродуктивтік денсаулығына және науқас баланы күтіп-бағу бойынша стационарға түскен кезде баланың денсаулығына тікелей әсер ететін негізгі ауруларды медициналық көрсетілімдері бойынша емдеумен қамтамасыз етіледі.

78-бап. Балалардың құқықтары

1. Осы Кодекстің 77-бабында көзделген құқықтардан бөлек, әрбір баланың:

1) денсаулық сақтау жүйесінің қазіргі заманғы және тиімді көрсетілетін қызметтері мен ауруларды емдеу және денсаулықты қалпына келтіру құралдарын пайдалануға;

2) денсаулықты сақтау саласында білім алуға;

3) профилактикалық медициналық қарап-тексерулерге және динамикалық байқауға, емделуге, дәрілік қамтамасыз етілуге, сауықтырылуға және вакцина алуға;

4) уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен сауықтыру және ұйымдастырылған демалыс кезеңінде медициналық көмек көрсетілуіне;

5) өзінің физиологиялық ерекшеліктеріне және денсаулық жағдайына сәйкес келетін және оған қолайсыз факторлардың әсерін болғызбайтын жағдайларда санитариялық-гигиеналық ағартуға, оқуға және еңбек етуге;

6) оқуға түсу және жұмысқа орналасу кезінде бекітілген жері бойынша денсаулық жағдайы туралы медициналық құжаттаманы тегін негізде алуға;

7) денсаулық жағдайы туралы ақпаратты өзіне қолжетімді нысанда алуға;

8) саламатты өмір салты мен дұрыс тамақтану туралы, темекі шегудің, психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынудың зияны туралы ақпаратты қолжетімді нысанда алуға;

9) репродуктивтік денсаулықты сақтау туралы ақпаратты қолжетімді нысанда алуға;

10) паллиативтік медициналық көмек алуға құқығы бар.

2. Ата-аналарының немесе заңды өкілдерінің келісімімен жүргізілетін хирургиялық араласуларды, жүктілікті жасанды үзуді қоспағанда, он алты жастағы және одан асқан кәмелетке толмағандардың профилактикалық, консультациялық-диагностикалық көмек көрсетілуіне хабардар етілген келісуге немесе одан бас тартуға құқығы бар.

3. Стационар жағдайында бес жасқа дейінгі балаларды, сондай-ақ дәрігерлердің қорытындысы бойынша қосымша күтімге мұқтаж естияр жастағы науқас балаларды емдеу кезінде анасына (әкесіне) немесе баланы күтіп-бағуды тікелей жүзеге асыратын өзге адамға медициналық ұйымда онымен бірге болу мүмкіндігі беріледі және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес еңбекке уақытша жарамсыздық туралы парақ немесе анықтама беріледі.

Бір жасқа дейінгі баласын емізетін ана медициналық ұйымда баланы күтіп-бағу үшін болған бүкіл кезеңде тегін тамақпен қамтамасыз етіледі.

4. Бес жасқа дейінгі балаларды, сондай-ақ дәрігерлердің қорытындысы бойынша қосымша күтімге мұқтаж естияр жастағы науқас балаларды амбулаториялық және стационарды алмастыратын жағдайларда емдеу кезінде анасына (әкесіне) немесе баланы күтіп-бағуды тікелей жүзеге асыратын өзге адамға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес еңбекке уақытша жарамсыздық туралы парақ немесе анықтама беріле отырып, онымен бірге болу мүмкіндігі беріледі.

5. Мектеп жасындағы балалардың стационар жағдайында мамандандырылған медициналық көмек, медициналық оңалту, сондай-ақ паллиативтік медициналық көмек алу кезеңінде уәкілетті орган білім беру саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп айқындаған тәртіппен үздіксіз білім алуға құқығы бар.

Балаларға медициналық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдары ойындар, демалыс және тәрбие жұмысын жүргізу үшін жағдайлар жасайды.

6. Мүмкіндіктері шектеулі, АИТВ инфекциясын жұқтырған балалардың Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес білім беру, денсаулық сақтау ұйымдарында тегін медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау алуға құқығы бар.

АИТВ инфекциясын жұқтырған балалардың балалар үйлерінде және өзге де денсаулық сақтау және білім беру ұйымдарында болуға құқығы бар.

АИТВ инфекциясын жұқтырған аналардан туған балалардың белгіленген тамақтану нормаларына сәйкес, бейімделген тегін сүт қоспаларын алуға құқығы бар.

7. Балаларды балалар үйіне және білім беру ұйымына, жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымға орналастыруға медициналық қарсы көрсетілімдер тізбесін уәкілетті орган бекітеді.

8. Жетім балалар, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар және өмірлік қиын жағдайда жүрген балалар үш жасты қоса алғанда, осы жасқа толғанға дейін уәкілетті орган белгілеген тәртіппен мемлекеттік медициналық ұйымдарда бола алады.

79-бап. Қазақстан Республикасының азаматтары мен отбасының ұрпақты болу құқықтарын қорғау саласындағы құқықтары

1. Қазақстан Республикасының азаматтары:

1) репродуктивтілікті еркін таңдауға;

2) репродуктивтік денсаулықты сақтау және отбасын жоспарлау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді алуға;

3) өзінің репродуктивтік денсаулық жағдайы туралы анық және толық ақпарат алуға;

4) бедеуліктен, оның ішінде Қазақстан Республикасында рұқсат етілген репродуктивтіліктің қазіргі заманғы қосалқы әдістері мен технологияларын қолдана отырып емделуге;

5) қаламаған жүктілікті болғызбауға;

6) ана болу қауіпсіздігіне;

7) жыныстық жасушалардың, репродуктивтік ағзалар тіндерінің донорлығына;

8) контрацепция әдістерін пайдалануға және еркін таңдауға;

9) хирургиялық стерилизациялауға;

10) жүктілікті жасанды үзуге;

11) өздерінің репродуктивтік құқықтарының қорғалуына;

12) балалардың санына және олардың некеде немесе некесіз туу уақытына, туу арасындағы ана мен баланың денсаулығын сақтау үшін қажетті аралықтарға қатысты шешімді еркін қабылдауға;

13) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жыныстық жасушаларды, репродуктивтік ағзалардың тіндерін, эмбриондарды сақтауға құқылы.

2. Азаматтар өздерінің репродуктивтік құқықтарын жүзеге асыру кезінде басқа адамдардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін сақтауға міндетті.

3. Азаматтардың медициналық көрсетілімдер бойынша отбасын жоспарлау, әлеуметтік мәні бар аурулардың және айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардың болуы мәселелері бойынша, отбасы-неке қатынастарының медициналық-психологиялық аспектілері бойынша консультацияларға, сондай-ақ ұрпағындағы ықтимал тұқым қуалаушылық және туа біткен аурулардың алдын алу мақсатында медициналық ұйымдарда медициналық-генетикалық және басқа да консультациялар мен зерттеп-қарауларға құқығы бар.

4. Жедел босандыру жағдайларын қоспағанда, әйелдің денсаулық жағдайы ескеріле отырып, оның келісімі болған кезде, босандыру ұйымдарында тиісті жағдайлар (жеке босану залдары) болған және әкесінің немесе отбасының өзге мүшесінің инфекциялық аурулары болмаған кезде баланың әкесіне немесе отбасының өзге мүшесіне бала туған кезде қатысу құқығы беріледі. Мұндай құқықты іске асыру өтеусіз негізде жүзеге асырылады.

5. АИТВ инфекциясын жұқтырған Қазақстан Республикасының азаматтарының Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының басқа азаматтарымен тең дәрежеде балаларды асырап алуға құқығы бар.

6. АИТВ инфекциясын жұқтырған Қазақстан Республикасының азаматтарының Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қосалқы репродуктивтік әдістері мен технологияларын қолдануға құқығы бар.

80-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының міндеттері

Қазақстан Республикасының азаматтары:

1) өз денсаулығын сақтаудың қамын жасауға, жеке және қоғамдық денсаулықты сақтау мен нығайтуға ортақ жауаптылықта болуға;

2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға жарналар төлеуге;

3) профилактикалық медициналық қарап-тексерулерден, скринингтік зерттеулерден өтуге;

4) медицина қызметкерлерінің жеке және қоғамдық денсаулыққа қатысты тағайындауларын орындауға;

5) өз денсаулығын басқару процесіне, оның ішінде созылмалы аурулар бар болған кезде оларды басқару бағдарламаларына қатысуға, ауру мен оны емдеу әдістері, ықтимал тәуекелдер мен асқынулар туралы ақпарат алуға мүдделі болуға;

6) медицина қызметкерлеріне өз организмінің жеке ерекшеліктері туралы хабарлауға;

7) өз денсаулығы мен айналасындағылардың денсаулығын сақтау бойынша сақтық шараларын сақтауға, денсаулық сақтау субъектілерінің талап етуі бойынша зерттеп-қараудан және емделуден өтуге, медициналық персоналды айналасындағыларға қауіп төндіретін инфекциялық және өзге де ауруларының өздерінде бар екендігі туралы хабардар етуге;

8) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасын сақтауға міндетті.

АИТВ инфекциясын қоспағанда, айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулармен ауыратын Қазақстан Республикасының азаматтары зерттеп-қараудан және емделуден жалтарған жағдайда, осы Кодекске және Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мәжбүрлеу тәртібімен куәландыруға және емдеуге тартылады.

81-бап. Жүкті әйелдер мен аналардың денсаулық сақтау саласындағы құқықтары мен міндеттері

1. Қазақстан Республикасында мемлекет ана болуды қорғайды және көтермелейді.

2. Азаматтардың емшек сүтімен тамақтандыруды қолдауға, оның ішінде емшек сүтімен тамақтандыруды қорғауға және насихаттауға құқығы бар:

1) жүкті және бала емізетін әйелдердің құқықтарын қорғау емшек сүтімен тамақтандыруға дайындау және оны іске асыру үшін жағдайларды қамтамасыз етуге бағытталған (жүктілікке және босануға байланысты демалыс, жас сәби балаларды тамақтандыруға арналған қосымша жұмыс үзілістері, толық емес жұмыс уақыты, медициналық ұйымдарда кезектен тыс қызмет көрсету, ана мен бала бөлмелерінің көрсетілетін қызметтерін пайдалану және басқасы);

2) алты айға дейінгі балаларды тек қана емшек сүтімен тамақтандырудың және екі жасқа дейін және одан ұзақ дұрыс қосымша тағаммен бірге емшек сүтімен тамақтандыруды жалғастырудың артықшылықтары туралы халыққа ақпарат беруді қамтиды.

3. Жүкті әйелдердің:

1) жүктілік кезеңінде, босану кезінде және босанғаннан кейін, оның ішінде шарананың тірі тууы мен өлі тууының халықаралық өлшемшарттарында айқындалатын мерзімінен бұрын босану кезінде Қазақстан Республикасының аумағында рұқсат етілген әдістерді қолдана отырып, денсаулығын сақтауға және көмекке;

2) жүктілік кезеңінде, босану кезінде және босанғаннан кейін медициналық көмекке;

3) зерттеп-қарауды, емдеуді және медициналық араласуларды кешіктіру әйел мен баланың (шарананың) өміріне қауіп төндіретін, зерттеп-қарауды, емдеуді және медициналық араласуды жүзеге асыру туралы шешімді дәрігер немесе консилиум қабылдайтын жағдайларды қоспағанда, жүктілік кезеңінде өздерінің немесе заңды өкілінің келісімімен ғана зерттеп-қаралуға, емделуге және медициналық араласуға;

4) Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес жұмыс уақыты режимінің, жүктілікке және босануға байланысты демалыстың, бала үш жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты жалақы сақталмайтын демалыстың және жүкті әйелдер мен бала емізетін аналардың еңбек жағдайларының сақталуына;

5) бала емізетін аналарға (ата-аналарға) білікті қолдау көрсетілуіне, лактация мәселелері, тек қана емшек сүтімен тамақтандыру және қосымша тамақтандыру әдістемесі бойынша оқытылған медицина қызметкерлерінің консультациялары берілуіне;

6) балаға достық ниеттегі медициналық ұйымдар іске асыратын, емшек сүтімен тамақтандыру практикасын қолдауға;

7) жұмыс орны, лауазымы және орташа жалақысы сақтала отырып, жүктілікке байланысты он екі аптаға дейін зерттеп-қаралуға және медициналық есепке қоюға жұмыс берушінің уақыт беруіне;

8) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де кепілдіктер мен көтермелеулерге құқығы бар.

4. Жүкті әйелдер:

1) жүктіліктің он екі аптасына дейінгі мерзімде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және (немесе) міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық қызмет көрсету үшін бекітілген жері бойынша жүктілікке байланысты медициналық есепке тұруға;

2) жүктілік кезеңінде, босану кезінде және босанғаннан кейін дәрігердің ұсынымдарын орындауға міндетті.

5. Егер әйел жүктілік үшін қарсы көрсетілімдер болған кезде жүктілікті жоспарласа, онда ол әйелдің өзі мен шарананың денсаулығына жүктілік кезінде және босанғаннан кейін күнтізбелік қырық екі күнге дейін болатын барлық тәуекел үшін жауаптылықты толығымен өзіне алады.

82-бап. Дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалардың жұмыскерлердің денсаулығын сақтау жөніндегі міндеттері

1. Дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар өздері жүзеге асыратын қызметке сәйкес:

1) санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық іс-шараларды жүргізуге;

2) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерді, сондай-ақ халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың актілерін орындауға;

3) орындалатын жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің және өнімді өндіру, тасымалдау, сақтау және халыққа өткізу, кәдеге жарату және жою кезінде оның қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз етуге;

4) өндірістік бақылауды жүзеге асыруға;

5) жаппай және топтық инфекциялық және паразиттік, кәсіптік аурулар мен уланулар пайда болған жағдайларда, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органға халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығына қатер төндіретін авариялық жағдайлар, өндірістің тоқтауы туралы, технологиялық процестердің бұзылуы туралы уақтылы ақпарат беруге;

6) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың жанама әсерлері анықталған жағдайда дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік органға уақтылы ақпарат беруге;

7) халықтың декреттелген тобына жататын жұмыскерлерді гигиеналық оқытуды қамтамасыз етуге;

8) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның лауазымды адамдарына өздерінің құзыретіне сәйкес зертханалық зерттеулер жүргізу үшін өнімнің, шикізаттың, тауарлардың, өндірістік ортаның сынамаларын іріктеуді жүргізу мүмкіндігін ұсынуға;

9) медициналық қарап-тексеруден, гигиеналық оқытудан өткенін куәландыратын құжаты жоқ адамдарды жұмысқа жібермеуге, сондай-ақ АИТВ инфекциясын жұқтырғандарды қоспағанда, денсаулық сақтау субъектілері анықтаған, инфекциялық, паразиттік аурулармен ауыратын науқастарды және инфекциялық, паразиттік аурулардың қоздырғыштарын тасымалдаушыларды, зиянды және (немесе) қауіпті еңбек жағдайларында жұмыс істеуге қарсы көрсетілімдері бар адамдарды жұмыстан шеттетуге;

10) тауарлардың, өнімдердің, шикізаттың халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерге сәйкес келмеуі анықталған кезде оларды өткізуге жол бермеуге, сондай-ақ оларды пайдалану немесе кәдеге жарату мүмкіндігі туралы шешім қабылдауға;

11) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органға халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы мәселелеріне қатысты есепке алу және есептілік құжаттамасын тексеруге ұсынуға;

12) кәсіпкерлік және (немесе) өзге де қызмет халықтың өміріне немесе денсаулығына қатер төндірген жағдайда, оларды тоқтата тұруға;

13) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың объектілерді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің сақталуы тұрғысынан тексеру мақсатында оларға кедергісіз кіруін қамтамасыз етуге;

14) эпидемиологиялық көрсетілімдер және халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның лауазымды адамдарының нұсқамалары, қаулылары бойынша өз қаражаты есебінен дезинфекция, дезинсекция және дератизация жүргізуге;

15) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға аударымдар және (немесе) жарналар төлеуге міндетті.

2. Жұмыс беруші жұмыскерлер арасында денсаулықты нығайту және аурулардың профилактикасы үшін қолайлы жағдайлар жасайды.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!

83-баптың тақырыбының "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне көші-қон процестерін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2020 жылғы 13 мамырдағы Қазақстан Республикасы Заңының 1-бабы 22-тармағының 1) тармақшасы қолданысқа енгізілгенге дейінгі редакциясын осы Кодекстің 276-бабы 4-т. қараңыз - ҚР 07.07.2020 № 360-VI Кодексімен.

83-бап. Қандастардың, шетелдіктердің, азаматтығы жоқ адамдардың және өзге де адамдардың құқықтары мен міндеттері

ЗҚАИ-ның ескертпесі!

1-тармақтың "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне көші-қон процестерін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2020 жылғы 13 мамырдағы Қазақстан Республикасы Заңының 1-бабы 22-тармағының 1) тармақшасы қолданысқа енгізілгенге дейінгі редакциясын осы Кодекстің 276-бабы 4-т. қараңыз - ҚР 07.07.2020 № 360-VI Кодексімен.

1. Қандастардың, босқындардың, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін Қазақстан Республикасының азаматтарымен бірдей алуға құқығы бар.

2. Қазақстан Республикасында уақытша болатын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың, баспана іздеген адамдардың, егер Қазақстан Республикасының заңдарында немесе Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулар кезінде уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша және көлемде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуға құқығы бар.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!

3-тармақтың "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне көші-қон процестерін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2020 жылғы 13 мамырдағы Қазақстан Республикасы Заңының 1-бабы 22-тармағының 1) тармақшасы қолданысқа енгізілгенге дейінгі редакциясын осы Кодекстің 276-бабы 4-т. қараңыз - ҚР 07.07.2020 № 360-VI Кодексімен.

3. Қазақстан Республикасының аумағында жүрген қандастар, босқындар және баспана іздеген адамдар, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар денсаулық сақтау саласында Қазақстан Республикасының азаматтарымен бірдей міндеттерді атқарады.

134-бап. Пациенттердің құқықтары

1. Пациенттің осы Кодекстің 12-тарауында көрсетілген құқықтардан басқа:

1) профилактика, диагностика, емдеу процесінде өзіне лайықты қарауына, өзінің мәдени және жеке басының құндылықтарына құрмет көрсетілуіне;

2) қандай да бір кемсітушілік факторларының ықпалынсыз, тек қана медициналық өлшемшарттар негізінде айқындалатын кезектілікпен медициналық көмекке;

3) шұғыл және кезек күттірмейтін көмек көрсету жағдайларын қоспағанда, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және (немесе) міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрігерді немесе медициналық көмек ұсынатын медициналық ұйымды таңдауға, ауыстыруға;

4) медициналық ұйымда аудио-, және (немесе) бейнебайқау және жазба жүргізілетіндігі туралы құлақтандырылуына;

5) медициналық технологиялардың қолда бар деңгейінің қаншалықты мүмкіндігі болса, сондай шамада дерт азабының жеңілдетілуіне;

6) өз денсаулығының жай-күйі туралы ақпарат (пациентке қолжетімді нысанда ұсынылатын және балама емдеу әдістерінің ықтимал тәуекелі мен артықшылықтары туралы деректер, емделуден бас тартудың ықтимал салдары туралы мәліметтер, диагноз, емдік іс-шаралардың болжамы мен жоспары туралы ақпарат, сондай-ақ оны үйіне шығару немесе басқа медициналық ұйымға ауыстыру себептерінің түсіндірмесі) және тәуелсіз пікір алуға және консилиум өткізілуіне;

7) көру және (немесе) есту қабілеттері бұзылған адамдар үшін қолжетімділік ескеріле отырып, өз құқықтары мен міндеттері, көрсетілетін қызметтер, ақылы көрсетілетін қызметтердің құны және бірлесіп төлеу мөлшері, олардың ұсынылу тәртібі; тағайындалатын дәрілік зат; өзіне медициналық қызметтер көрсететін медицина қызметкерлері туралы ақпаратты алуға;

8) оқу процесіне қатысудан, сондай-ақ емдік-диагностикалық емшаралардың жүргізілуі кезінде үшінші тұлғалардың қатысуынан бас тартуға құқығы;

9) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де құқықтары бар.

2. Пациенттің құқықтары туралы ақпарат медициналық ұйымдардың көрнекі үгіт орналасатын жерлерінде орналастырылады.

3. Медициналық көмек медициналық көмек алуға пациенттің хабардар етілген келісімі алынғаннан кейін ұсынылады. Инвазиялық араласулар кезінде пациенттің хабардар етілген келісімі уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша жасалады.

4. Пациент өз денсаулығының жай-күйі туралы ақпаратты хабарлау қажет болатын адамды тағайындай алады. Денсаулығының жай-күйі туралы ақпарат пациенттен оның денсаулығының жай-күйі ескеріле отырып, жасырылуы және пациенттің жұбайына (зайыбына), оның жақын туыстарына немесе заңды өкілдеріне хабарлануы мүмкін.

5. Пациенттердің құқықтарын қорғауды мемлекеттік органдар, денсаулық сақтау ұйымдары, қоғамдық бірлестіктер өз құзыреті шегінде жүзеге асырады.

135-бап. Пациенттердің міндеттері

1. Пациент осы Кодекстің 12-тарауында көрсетілген міндеттерден басқа:

1) өз денсаулығын сақтауға және нығайтуға шаралар қолдануға;

2) медицина қызметкерлерімен қатынаста құрмет пен сабырлық танытуға;

3) ауруға диагноз қою және оны емдеу үшін қажетті барлық ақпаратты дәрігерге хабарлауға; медициналық араласуға келісім бергеннен кейін медицина қызметкерлерінің тағайындауын мүлтіксіз орындауға;

4) медициналық көмек алу кезінде медициналық ұйымның ішкі тәртіптеме қағидаларын сақтауға және мүлкіне ұқыпты қарауға, медицина персоналымен ынтымақтастықта болуға;

5) диагностика мен емдеу процесінде, сондай-ақ айналадағыларға қауіп төндіретін аурулар не оларға күдік туындаған жағдайларда, өз денсаулығы жай-күйінің өзгерісі туралы медицина қызметкерлеріне уақтылы хабарлауға;

6) басқа пациенттердің құқықтарын бұзатын әрекеттер жасамауға;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

2. Пациенттердің осы баптың 1-тармағының 2), 3) және 5) тармақшаларында көрсетілген міндеттері стационарда ауру балаға күтімді тікелей жүзеге асыратын ата-анасына немесе өзге де адамдарға қолданылады.

136-бап. Медициналық көмектен бас тарту құқығы

1. Осы Кодекстің 137-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, пациенттің немесе оның заңды өкілінің медициналық көмектен бас тартуға құқығы бар.

2. Медициналық көмектен бас тартқан кезде пациентке немесе оның заңды өкіліне медицина қызметкері пациентке немесе оның заңды өкіліне қолжетімді нысанда ықтимал салдары туралы түсінік береді.

3. Медициналық көмектен бас тарту ықтимал салдары көрсетіле отырып, медициналық құжаттарда жазбамен, оның ішінде электрондық форматта ресімделеді және оған пациент не оның заңды өкілі, сондай-ақ медицина қызметкері қол қояды.

Пациент не оның заңды өкілі медициналық көмектен бас тартуға қол қоюдан бас тартқан жағдайда, бұл жөнінде медициналық құжаттамада тиісті жазба, оның ішінде электрондық форматта жүзеге асырылады және оған медицина қызметкері қол қояды.

4. Кәмелетке толмаған не әрекетке қабілетсіз адамның заңды өкілдері аталған адамдардың өмірін сақтап қалу үшін қажетті медициналық көмектен бас тартқан кезде медициналық ұйым олардың мүдделерін қорғау үшін қорғаншылық және қамқоршылық органына және (немесе) сотқа жүгінуге құқылы.

137-бап. Пациенттің келісімінсіз медициналық көмек көрсету

1. Пациенттің келісімінсіз медициналық көмек көрсетуге:

1) өз еркін білдіруге мүмкіндік бермейтін есеңгіреген, ес-түссіз күйдегі;

2) айналадағыларға қауіп төндіретін аурулары бар;

3) ауыр психикалық бұзылушылықтары (аурулары) бар;

4) қоғамға қауіпті іс-әрекет жасаған психикалық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға қатысты жол беріледі.

2. Осы Кодекстің 78-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, кәмелетке толмағандарға қатысты медициналық көмек көрсетуге келісімді және сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамдар үшін келісімді олардың заңды өкілдері береді.

3. Осы баптың 1-тармағында аталған адамдарға қатысты келісімсіз медициналық көмек көрсету туралы шешімді - консилиум, ал консилиумды жинау мүмкін болмаған кезде медициналық ұйымның лауазымды адамдарын кейіннен хабардар ете отырып, тікелей медицина қызметкері қабылдайды.

4. Пациенттің келісімінсіз медициналық көмек көрсету осы баптың 1-тармағында көзделген негіздер жойылғанға дейін жалғастырылады.

Жиі қойылатын сұрақтарға жауаптар

1. Емханаға қалай тіркелуге болады?

Жауап.

Бірінші нұсқа: бірінші басшының атына еркін нысанда өтініш беру және мемлекеттік қызмет көрсетуге тікелей жүгінген кезде жеке басын куәландыратын құжатты көрсету:

зейнеткерлер;
мүгедектер;
бала кезінен мүгедек баланың заңды өкілдері, сондай-ақ қорғаншылар немесе қамқоршылар, патронат тәрбиешілері және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес балаға қамқорлық жасауды, білім, тәрбие беруді, оның құқықтары мен мүдделерін қорғауды жүзеге асыратын олардың орнына міндетін атқаратын басқа да адамдар (заңды өкілдері);
сот үкімі бойынша бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеп жатқан, колонияларда (өтеу орны бойынша) жазасын өтеп жатқан сотталғандар, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органының бірінші басшысының бұйрығымен құрылған "Бекітілген халық тіркелімі" ақпараттық жүйесіне МСАК-қа халықтың бекітілуін (бекітілуін) тіркеу мәселелерін қарау жөніндегі комиссияның хаттамасы болған кезде;
жоғары оқу орны ректорының БМСК-ге ресми өтініші және оқу орны мен БМСК арасындағы комиссия хаттамасы болған жағдайда студенттер, сондай-ақ медреседе оқитындар;
мерзімді қызметтегі әскери қызметшілер;
шет мемлекеттерде туылған балалар;
қамқорлықтағы сәбилер, жетімдер, қарттар үйлері және басқалар;
сенімхат бойынша бекітуді ресімдейтіндер;
шарт болған кезде ерікті медициналық сақтандыру шарты бойынша бекітуді ресімдейтіндер.

Екінші нұсқа: қалғандары үшін электрондық цифрлық қолтаңбасы болған кезде "Электрондық үкіметтің" веб-порталы арқылы өз бетінше жүгінген кезде "Медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсететін медициналық ұйымға тіркеу" мемлекеттік көрсетілетін қызметі іске асырылды. Өтінім жіберілгеннен кейін Жеке кабинетте тіркелгені туралы өңделген анықтамамен ("Қызметтерді алу тарихы"бөлімі) танысуға болады.

Маңызды:

Шекара маңындағы аумақтарда тұратын адамдарды қоспағанда, жеке тұлғаларды ТМККК шеңберінде МСАК көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарына бекіту бір әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде (ауыл, кент, ауылдық округ, қаладағы аудан, қала, аудан, облыс) МСАК ұйымын еркін таңдау құқығы ескеріле отырып, тұрақты немесе уақытша тұратын жері бойынша жүзеге асырылады медициналық ұйымды еркін таңдау құқығы бойынша жақын маңдағы әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында орналасқан МСАК ұйымына бекітіледі.

МСАК маманын еркін таңдау учаскеде (МСАК маманына бекітілген МСАК субъектісі Халыққа қызмет көрсету аумағының бір бөлігінде) бекітілген халықтың санын ескере отырып, бекітілген орны бойынша МСАК ұйымының шегінде жүзеге асырылады.

Жеке тұлғаларды ерікті медициналық сақтандыру (бұдан әрі - ЕМС) шеңберінде бекіту ЕМС шартында көзделген МСАК көрсететін денсаулық сақтау ұйымына тұрақты немесе уақытша тұратын жері бойынша жүзеге асырылады және шарттың қолданылу мерзіміне жүзеге асырылады.

2. Емхананы таңдау кезінде нені ескеру қажет?

Жауап.

отбасылық қызмет принципі (Отбасылық дәрігер барлық отбасы мүшелерінің сырқатнамасын және әртүрлі ауруларға бейімділігін біле отырып, ең тиімді емдеуді тағайындай алады);
МСАК аумақтық қолжетімділігінің (Сіз таңдаған емхананың үйден, жұмыстан және т. б. 15-20 минуттық қашықтықта болғаны дұрыс, бұл дәрігерлердің көңіл-күйі нашарлаған жағдайда Сізге үйде жедел көмек көрсетуге мүмкіндік береді);
МСАК-тың аумақтық қолжетімділігі шегінде медициналық ұйымды еркін таңдау;
пациенттің медициналық көмек сапасына қанағаттануы;
меншік нысаны мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан тең құқылық және адал бәсекелестік.

3. Емханалар тізімін қайдан табуға болады?

Жауап.

Емханалардың жалпы тізімін fms.kz қордың сайтынан таба аласыз.

4. Қандай жағдайда емхана медициналық ұйымға тіркелуден бас тартуды ұсына алады?

Жауап.

Бірінші жағдайда: егер емханаға тіркелген пациенттердің саны ең жоғары ықтимал саннан асып кетсе - ЖММК бір дәрігеріне 1700 адам, және Сіз оған қызмет көрсету аумағында тұрмайсыз.

Екінші жағдайда: егер сіз емхананың қызмет көрсету аумағынан тыс жерде тұрсаңыз және Сіз дәрігерді үйге шақыру қызметінен бас тартуға келіспесеңіз.

Білу маңызды:

егер Сіз аумақтық қолжетімділікті есепке алмай емханаға тіркелсеңіз, онда Сіз дәрігердің үйде қызмет көрсету мүмкіндігін жоғалтасыз. Егер Сіз осы емхананың қызмет көрсету аумағында тұрсаңыз және деректер базасына енгізілген басқа ЖММК ұйымдары Сіздің ауданыңызда болмаса, онда тіркелгендердің саны нормадан асып кетсе де, емхана Сізге бас тартуға құқылы емес.

Екінші жағдайда: егер Сіз емхананың қызмет көрсету аумағынан тыс жерде тұрсаңыз және сіз дәрігерді үйге шақыру қызметінен бас тартуға келіспесеңіз.

5. Мен екі және одан да көп емханаларға тіркеле аламын ба?

Жауап.

Жоқ, азамат бір ғана емханаға тіркеле алады.

6. Қандай жағдайларда емхананы ауыстыруға болады?

Жауап.

ЕМС шарты шеңберінде бір әкімшілік-аумақтық бірліктің шегінен тыс жерге бір айдан астам мерзімге немесе бір әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында шыға отырып, тұрақты немесе уақытша тұратын жері өзгерген жағдайларда рұқсат етіледі. Сондай-ақ жылына бір рет тіркелу науқаны кезінде емхананы ауыстыруға болады.

7. Егер мен басқа емханаға тіркелсем, онда мен онда медициналық қызметтерді қашан ала бастаймын?

Жауап.

Бірінші жағдайда: тұрғылықты жерінің өзгеруіне байланысты (басқа қалаға көшу, қала ішінде тұрғылықты жерінің өзгеруі) – тіркеу орын алған сәтте.

Екінші жағдайда: сол қалада қалып, тіркеу науқаны кезінде – келесі жылдың 1 қаңтарынан бастап (яғни, ағымдағы жылы Сіз бұрынғы емханада медициналық қызметтерді ала бересіз).

8. Медициналық ұйымға тіркелуді қашан өзгерту мүмкін?

Жауап.

Медициналық ұйымға бекітуді өзгерту басқа елді мекенге көшкен кезде, емхана қайта ұйымдастырылған немесе жабылған жағдайда, емхананы еркін таңдаған кезде жылына 1 реттен жиі емес, тіркеу науқаны кезеңінде (жыл сайын 15 қыркүйектен 15 қарашаға дейін) мүмкін болады.

9. Егер Сіз коронавирус бойынша байланысатын адам болсаңыз. Сіз емханаға келе алмайсыз. Мысалы, тіркеу туралы өтінім Egov.kz. Сізге бас тарту келді, онда сіз жеке келуіңіз керек. Сіз Ресей Федерациясының азаматысыз, бірақ Қазақстанда тұрып, жұмыс істейсіз.

Жауап.

Жүгінген адам Қазақстан Республикасының азаматы болып табылмайтындықтан, оны бекіту емханаға өзі келген кезде ғана мүмкін болады. Ол үшін медициналық ұйымның бірінші басшысының атына өтініш жазу, алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету үшін ерікті медициналық сақтандыру шартын ұсыну және жеке басын куәландыратын құжатпен (паспорт) емханаға жеке келу қажет. ЕАЭО (Еуразиялық экономикалық одақ) елінен еңбек мигранты ретінде осы пациентке емханаға бекітілгеннен кейін міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (бұдан әрі-МӘМС) тізбесіне кіретін медициналық қызметтер қолжетімді болады, бірақ тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (бұдан әрі-ТМККК) шеңберінде медициналық қызметтер қолжетімді болмайды.

10. Как записаться к врачу?

ОТВЕТ.

Записаться к врачу Вы можете несколькими способами. Позвонить в регистратуру по телефонам, указанным во вкладке «Контакты», при личном обращении, при подаче электронной заявки на получение государственной услуги «Запись на прием к врачу» через портал электронного правительства www.egov.kz при наличии электронной цифровой подписи, либо через мобильное приложение «Damumed» при наличии свободного графика.

11. Как вызвать врача на дом?

ОТВЕТ.

Вызвать врача на дом можно позвонив в регистратуру по телефонам, указанным во вкладке «Контакты», при подаче электронной заявки на получение государственной услуги «Вызов врача на дом» через портал электронного правительства www.egov.kz при наличии электронной цифровой подписи, либо через мобильное приложение «Damumed».

12. На какой основе платной или бесплатной проводится физиолечение в поликлинике?

ОТВЕТ.

Физиолечение входит в медицинскую реабилитацию и оказывается:

в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи при лечении основного заболевания, а также больным туберкулезом;
в системе обязательного социального медицинского страхования по перечню заболеваний по кодам Международной статистической классификации болезней и проблем, связанных со здоровьем 10 пересмотра;
на платной основе за счет собственных средств граждан, средств добровольного медицинского страхования, средств работодателей и иных источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.

Вам необходимо обратиться к участковому терапевту, при наличии показаний Вас отправят на консультацию к реабилитологу.

13. Будут ли медицинские услуги оказываться застрахованным гражданам по всей территории Республики Казахстан, командированным, людям в отпуске, например. Или только по месту прописки?

ОТВЕТ.

Медицинские услуги в рамках пакетов ОСМС предоставляются на всей территории Республики Казахстан, независимо от места нахождения застрахованного гражданина.

14. При ОСМС предусмотрена ли передача накопившихся средств родственникам при смерти плательщика?

ОТВЕТ.

Нет, не предусмотрено, социальное медицинское страхование не является накопительной системой. Вне зависимости от суммы взносов каждого плательщика, все категории населения будут иметь одинаковый доступ к медицинским услугам.

15. Предусматривает ли ОСМС получение санаторно-курортного лечения?

ОТВЕТ.

Нет, санаторно-курортное лечение не предусмотрено. Но в рамках ОСМС предполагается расширение реабилитационной помощи по ряду заболеваний (инсульт, инфаркт, онкология, трансплантология) за счет страховых средств.

10. Дәрігерге қалай тіркелуге болады?

Жауап.

Сіз дәрігерге бірнеше жолмен жазыла аласыз. Электрондық үкімет порталы арқылы "дәрігердің қабылдауына жазылу" мемлекеттік қызметін алуға электрондық өтінім берген кезде "байланыс" қосымша бетінде көрсетілген телефондар бойынша тіркеу орнына қоңырау шалу www.egov.kz электрондық цифрлық қолтаңба болған жағдайда немесе "Damumed" мобильді қосымшасы арқылы бос кесте болған жағдайда.

11. Дәрігерді үйге қалай шақыруға болады?

Жауап.

Электрондық үкімет порталы арқылы "дәрігерді үйге шақыру" мемлекеттік қызметін алуға электрондық өтінім берген кезде "байланыстар" қосымша бетінде көрсетілген телефондар бойынша тіркеу бөліміне қоңырау шалып, дәрігерді үйге шақыруға болады www.egov.kz электрондық цифрлық қолтаңба болған жағдайда немесе "Damumed"мобильді қосымшасы арқылы.

12. Емханада физиоемдеу қандай негізде ақылы немесе тегін жүргізіледі?

Жауап.

Физиоемдеу медициналық оңалтуға кіреді және:

негізгі ауруды, сондай-ақ туберкулезбен ауыратындарды емдеу кезінде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;
міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде аурулар мен денсаулыққа байланысты проблемалардың халықаралық статистикалық сыныптамасының кодтары бойынша аурулар тізбесі бойынша 10 қайта қарау;
ақылы негізде азаматтардың өз қаражаты, ерікті медициналық сақтандыру қаражаты, жұмыс берушілердің қаражаты және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен жүзеге асырылады.

Сізге учаскелік терапевтке жүгіну қажет, егер көрсетілімдер болса, Сізді реабилитологпен кеңесуге жібереді.

13. Қазақстан Республикасының барлық аумағы бойынша сақтандырылған азаматтарға, мысалы, іссапарға жіберілгендерге, демалыстағы адамдарға медициналық қызметтер көрсетіле ме? Немесе тек тіркелген жері бойынша?

Жауап.

МӘМС пакеттері шеңберіндегі медициналық қызметтер сақтандырылған азаматтың тұрған жеріне қарамастан, Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында ұсынылады.

14. МӘМС кезінде төлеуші қайтыс болған кезде жинақталған қаражатты туыстарына беру қарастырылған ба?

Жауап.

Жоқ, қарастырылмаған, әлеуметтік медициналық сақтандыру жинақтаушы жүйе болып табылмайды. Әрбір төлеушінің жарналарының сомасына қарамастан, халықтың барлық санаттары медициналық қызметтерге бірдей қол жеткізе алады.

15. МӘМС санаторлық-курорттық емдеуді қарастырады ма?

Жауап.

Жоқ, санаторий-курорттық емдеу қарастырылмаған. Бірақ МӘМС шеңберінде сақтандыру қаражаты есебінен бірқатар аурулар (инсульт, инфаркт, онкология, трансплантология) бойынша оңалту көмегін кеңейту көзделіп отыр.

16. МӘМС жүйесінде сақтандырылған тұлғаға республикадан тыс жерлерде тегін емделуге бола ма?

Жауап.

Жоқ. Медициналық сақтандыру қоры көрсетілген медициналық қызметтерді тек Қазақстан Республикасының аумағында ғана төлейтін болады.

17. Науқас өз есебінен сатып алып, емдеуші дәрігер тағайындаған емшараларды орындау үшін өз шприцтерін, дәрілік препараттарды емхананың емшара кабинетіне әкелуі тиіс пе?

Жауап.

Жоқ, егер Сіз ТМККК және МӘМС шеңберінде медициналық көмек алатын болсаңыз, олар медициналық ұйымда болуы тиіс.

18. Мысалы, адам үшін мемлекет жарна төлеген, содан кейін ол өзін-өзі жұмыспен қамтыған халық санатына өтеді. Үзілістер немесе қос сақтандыру болмайды ма?

Жауап.

Қос сақтандыру алынып тасталады, өйткені сіз мәртебеңізді өзгертіп, жеке кәсіпкер ретінде тіркелген кезде, бұл ақпарат салық органдарында көрсетіледі және медициналық сақтандыру қорына түседі. Егер сіз жұмыссыз болсаңыз, содан кейін мәртебеңізді өзгертсеңіз, онда мемлекет жарналарды төлеуді тоқтатады.

19. БЖТ қандай компоненттерден тұрады?

Жауап.

Бірыңғай жиынтық төлемнің (БЖТ) компоненттері

МӘМС жарналары-40%
міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) - 30%
әлеуметтік аударымдар (ӘА)- 20%
табыс салығы (ДС) - 10%

20. Егер БЖТ уақытында төленбесе не болады?

Жауап.

БЖТ (бірыңғай жиынтық төлем) төлеушілер міндетті түрде оны төлеудің жүйелілігін сақтауы тиіс (алдыңғы үш ай + ағымдағы), өйткені ағымдағы ай үшін төленбеген жағдайда олар МӘМС жүйесінде медициналық көмек алу құқығынан айырылуы мүмкін. Мысалы, егер ағымдағы күнгі жағдай бойынша БЖТ төлеушіде төлем болмаса, онда МӘМС жүйесінде медициналық көмекті алу құқығы онда төлем жасалғаннан кейін, "Сақтандырылған" мәртебесі берілген сәттен бастап ағымдағы айдың соңына дейін (БЖТ төлемі кемінде алдыңғы үш ай үшін болған жағдайда) туындайды. МӘМС жүйесіне үздіксіз қатысу үшін келесі айға (алға) БЖТ төлеуді жүргізу ұсынылады.

21. Сақтандыру мәртебесін тексеру кезінде "БЖТ емес төлем" дегеніміз не?

Жауап.

Telegram бот-SaqtandyryBot арқылы сақтандыру мәртебесін тексеру кезінде алдыңғы 12 ай үшін төлемдердің болуы туралы ақпарат көрсетіледі, онда "БЖТ емес төлем"көрсетілуі мүмкін. Бұл жұмыс берушіден/салық агентінен, дербес төлеуші ретінде немесе ЖК ретінде, яғни БЖТ-дан басқа санаттағы төлемдер жасалғанын білдіреді. Берешек МӘМС-те төлемдер болмаған кезеңдерде ғана көрсетіледі. Бұл мәртебені тексеру кезінде көрсетілген кезеңдер үшін қарызды төлеу керек дегенді білдіреді және барлық төлемдер ӘМСҚ-да ескерілген.

22. Жеңілдікті санаттағы пациенттің мәртебесін тексеру кезінде алдыңғы 6 айдағы МӘМС жарналары бойынша берешек көрсетіледі, берешекті төлеу керек пе?

Жауап.

Егер пациент мемлекет төлейтін жеңілдікті санаттардың бірінде болса және оның берешегі болса, онда оны төлеудің қажеті жоқ. Бірақ, егер адам енді жеңілдік санатында болмаса, онда ол жеңілдік санатында болмаған кезеңдер үшін қарызды өтеу керек. Мысалы, тіркелген жұмыссыз 12 айдың 7-інде жеңілдік санатында тұр, содан кейін жұмысқа орналасты және МӘМС үшін жұмыс беруші оны төлей бастады, бұл жағдайда осы пациентке "сақтандырылған" мәртебесін алу үшін 5 айдағы берешекті өтеу қажет (ол жеңілдік санатында болмаған кезде).

23. Егер емделуші ұзақ уақыт шетелде болса және МӘМС жарналарын төлемесе, не істеу керек?

Жауап.

МӘМС туралы Заңға сәйкес, мұндай пациентке өткізіп алған кезеңдер үшін, бірақ соңғы 12 айдан аспайтын уақытқа (осы жылдың ағымдағы айынан бастап өткен жылдың ағымдағы айына дейін) жарналарды төлеу қажет.

24. Егер еңбек қызметінде үзіліс туындаса, адам бір жұмыс орнынан кетіп, 2-3 айдан кейін ғана жұмысқа орналасты, бұл жағдайда МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесін жоғалтпау үшін не істеу керек?

Жауап.

Егер адам МӘМС-ға міндетті төлемдерді төлеуді тоқтатса (төлемдер арасындағы үзіліс), онда оның сақтандыру мәртебесі "сақтандырылмаған"болып өзгереді. Алайда, төлеушілердің санаттары үшін сақтандырудың шартты мәртебесі соңғы төлемнен кейін 3 ай бойы сақталады. Бұл қызметкерлер, дербес төлеушілер, жеке кәсіпкерлер, шаруа қожалықтарының иелері, жеке практикамен айналысатын адамдар және азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша жұмыс істейтіндер. Осы уақытта медициналық қызметтерді алуға болады, бірақ осы өткізіп алған кезеңдер үшін жарналарды төлеу қажет болады.

25. Шетелдік ЖОО студенттері не істеу керек?

Жауап.

Егер студент күндізгі бөлімде оқитын болса, онда EGOV порталы арқылы шетелде оқитын студенттерді тіркеуге өтінім береді. Өтінімнен кейін 10-15 жұмыс күні ішінде өтінім берген студентке жауап келеді. Содан кейін аталған студент бойынша мемлекет МӘМС жарналарын төлейтін болады.

26. ТМККК және МӘМС қаражаты есебінен тіркелген емханадан дәрі-дәрмектерді кім ала алады?

Жауап.

Пациенттер дәрі-дәрмектер мен медициналық бұйымдарды ҚР ДСМ 2021 жылғы 5 тамыздағы № 75 бұйрығында айқындалған аурулары болған кезде ала алады. Бұл диспансерлік есепте тұрған созылмалы аурулары бар пациенттер, сондай-ақ белгілі бір аурулары немесе жағдайлары бар пациенттер (№75 бұйрықта көрсетілген).

Дәрі - дәрмек алу үшін науқас өзінің учаскелік дәрігеріне (медбикесіне) жүгінуі керек. Дәрі-дәрмектер оларды қабылдау жиілігіне сәйкес беріледі. Учаскелік дәрігер / медбике дәрілік заттарды алуға рецепт жазады, содан кейін пациент емхананың дәріханасына өз бетінше жүгінеді. Дәрі-дәрмектерді алу үшін пациенттің жеке басын куәландыратын құжатты көрсету керек. Сондай-ақ, дәрі-дәрмектерді МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесі жоқ пациенттер де ала алады. Бұл ТМККК қаражаты есебінен сатып алынатын дәрілер. Мамандандырылған орталықтарда диспансерлік есепте тұрған пациенттер өз дәрі-дәрмектерін бақылау орны бойынша алады.

27. Вакцинация, оның ішінде коронавирустық инфекцияға қарсы, сақтандыру бойынша көрсетілетін медициналық көмекке кіреді ме?

Жауап.

Профилактикалық екпелер еліміздің барлық азаматтары үшін мемлекет кепілдік берген медициналық қызметтердің базалық пакетіне (ТМККК) кіреді. Міндетті профилактикалық егулер жүргізілетін аурулар тізбесіне кірмейтін профилактикалық егулерді жүргізу ерікті болып табылады және ақылы негізде жүзеге асырылады.

28. Стоматологиялық қызметтер міндетті медициналық сақтандыру пакетіне кіреді ме?

Жауап.

Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмектің тізбесіне мыналар кіреді:

балалар мен ересектерге шұғыл стоматологиялық көмек (қатты ауыру): жансыздандыру, препараттау және химиялық қатаятын композитті материалдардан пломба салу, жансыздандыру арқылы тісті жұлу, периостотомия, абсцестерді ашу;
маманның жолдамасы бойынша балалар мен жүкті әйелдерге жоспарлы стоматологиялық көмек (ортодонтиялық және ортопедиялық көмектен басқа), жансыздандыру, препараттау және химиялық қатаятын композитті материалдардан пломба салу арқылы тістерді алуды қоса алғанда;
жақ-бет аймағының туа біткен патологиясы бар балаларға тіс-жақ аномалияларын жоюға арналған аппаратты қолдана отырып ортодонтиялық көмек (ортодонтиялық пластинка).

29. ҚР-да жұмыс істейтін шетелдіктерге, еңбек мигранттарына медициналық көмек қалай қамтамасыз етіледі?

Жауап.

"Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 2-бабы 2-тармағына сәйкес, егер осы Заңда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар, сондай-ақ оралмандар міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі құқықтарды Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең дәрежеде пайдаланады және міндеттерді атқарады. Еңбек мигранттарына медициналық көмек мемлекетаралық келісімдер шеңберінде көрсетіледі. Мысалы, Еуразиялық кеңістіктің бес елінің (Ресей, Қазақстан, Қырғызстан, Армения және Беларусь) аумағында жедел және кезек күттірмейтін медициналық көмек өтеусіз негізде көрсетіледі. Егер мұндай келісімдер болмаса, онда еңбек мигранттары ЕМС шеңберінде медициналық көмек алады және егер ҚР ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, ҚР ДСМ айқындайтын тізбеге сәйкес айналасындағыларға қауіп төндіретін жіті аурулар кезінде ТМККК алуға құқылы.

30. МӘМС шеңберінде АИТВ-инфекциясына қатысты: механизмі қандай, сақтандыру, қаржыландыру және т. б. тізбесіне кіреді ме?

Жауап.

АИТВ-инфекцияларына байланысты медициналық қызметтер тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде ұсынылатын болады, өйткені АИТВ әлеуметтік мәні бар аурулардың қатарына кіреді. Сақтандыру пакетінің кеңеюіне қарай АИТВ бойынша Медициналық қызметтер әлеуметтік медициналық сақтандыру пакеті арқылы көрсетілетін болады.

31. Егер адам ӘМСҚ-ға жарна төлегісі келмесе. Бұл жағдайда не істеу керек?

Жауап.

Қазақстанда медициналық сақтандыру жүйесі міндетті сипатқа ие. Осыған байланысты жарналарды төлеу міндетті болып табылады. Төлемеген жағдайда, жұмыс берушілер мен жеке кәсіпкерлер үшін қаржылық (тұрақсыздық айыбын есептеу және өндіріп алу) және әкімшілік жазалау шаралары (ескерту, айыппұлдар) көзделген.

Жеке кәсіпкер болып табылмайтын жеке тұлғаларға қатысты мұндай шаралар көзделмеген. Сонымен қатар, төлемеу МӘМС пакетіне кіретін медициналық көмек көрсетуден бас тартуға әкеп соғады: амбулаториялық-емханалық және стационарлық көмек.

32. Әлеуметтік маңызы бар аурулар санатына не кіреді?

Жауап.

Әлеуметтік мәні бар ауруларға мыналар жатады: туберкулез, адамның иммун тапшылығы вирусынан туындаған ауру және адамның иммун тапшылығы вирусын тасымалдаушылар, созылмалы вирустық гепатиттер және бауыр циррозы, қатерлі ісіктер, қант диабеті, психикалық, мінез-құлық бұзылулары (аурулары), балалардың церебральды сал ауруы, жедел миокард инфарктісі (алғашқы алты ай), ревматизм, дәнекер тінінің жүйелі зақымдануы тіндер, жүйке жүйесінің дегенеративті аурулары, орталық жүйке жүйесінің демиелинизациялық аурулары, орфандық аурулар. Әлеуметтік мәні бар аурулардан зардап шегетін азаматтарға медициналық ұйымдарда медициналық көмек ТМККК шеңберінде көрсетіледі.

33. Менің жұмыс берушім ӘМСҚ-ға жарна төлейтінін өз бетінше қалай білуге болады?

Жауап.

Сіз өз жарналарыңыз туралы ақпаратты арнайы онлайн сервистер арқылы, сондай-ақ тіркелу бойынша емханаға жүгіну арқылы ала аласыз. Сонымен қатар, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы Заңға сәйкес, жұмыс беруші ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 15-інен кешіктірмей қызметкерлерге медициналық сақтандыру үшін аударылған қаражат туралы ақпарат беруге міндетті.

34. Жұмыс орнын ауыстырған кезде, сізде жаңа жұмысқа ауысқанға дейін 1-2 ай үзіліс болса, МӘМС шеңберінде медициналық қызметтер пакеті жұмыс істей ме?

Жауап.

Ұсынылып отырған нормалар бойынша соңғы жарна жасалған айдан бастап 3 ай ішінде МӘМС-те медициналық көмек алу құқығы сақталады, бұл ретте 3 айға жарналарды төлеу міндеттемесі (берешегі) сақталады. Осы мерзім аяқталғаннан кейін сіз міндетті сақтандыру жүйесіне оралу үшін өткізіп алған жарналарды (бірақ 12 айдан аспайтын мерзімге) төлеуіңіз керек.

35. Біз МӘМС бойынша экстракорпоралдық ұрықтандыруға (бұдан әрі-ДТҰ) сене аламыз ба?

Жауап.

Бұл процедура МӘМС медициналық көмек пакетіне кіреді. Сіздің аймағыңызда ЭКҰ-ға квота алу үшін рәсімге қатысты көрсетілімдері бар акушер-гинеколог дәрігерге қаралу қажет. Көрсетілімдер болған жағдайда Сіздің акушер-гинекологыңыз комиссияның қарауына қажетті құжаттар топтамасын ұсынады.

36. ЭКҰ жүргізу үшін кезекке қою үшін не қажет?

Жауап.

Алматы қаласының тұрғыны болу (тіркелу). Бекітілген халық тіркелімі (БХТ) бойынша Алматы қ.емханаларының біріне тіркеуі болуы тиіс. Ерлер бедеулігі кезінде гинекологта немесе урологта бедеулік бойынша диспансерлік есепте тұру. Тиісті тексеруден өтіп, ЭКҰ ұсынысы бар репродуктологтың қорытындысы болуы керек. Алматы қаласы бойынша ЭКҰ-ға кезекте тіркелу. Тексеру бойынша толық ақпаратты Сіз тіркелген жері бойынша әйелдер консультациясының меңгерушісінен ала аласыз.

37. Егер мен емханаға тіркелмесем, жүктілік бойынша есепке қалай тұруға болады?

Жауап.

Егер Сіз Қазақстан Республикасының азаматы болсаңыз, онда нақты тұратын жері бойынша емхананың әйелдер консультациясына жүгіну жеткілікті.

38. Жүктіліктің қай айында тіркелу керек?

Жауап.

Жүктілік бойынша есепке жүктіліктің 12 аптасына дейін (3 айға дейін) тұру керек, өйткені жүктіліктің осы кезеңінде ұрықты хромосомалық ауруларға скринингтік тексеру жүргізіледі.

39. Егер Сіз жүктіліктің соңғы мерзімінде тұратын мекенжайыңызды өзгерткен болсаңыз, онда Сіз тұрғылықты жеріңіз бойынша есепке тұруыңыз керек пе?

Жауап.

Егер сіз бір қалада тұратын мекен-жайыңызды өзгерткен болсаңыз және алдыңғы емханаға бару ыңғайсыз болса, онда Сіз тұрғылықты жеріңіз бойынша медициналық мекемеге хабарласып, жүктілік бойынша айырбастау картасын ұсына аласыз.

40. Жүктілік бойынша есепке тұру және одан кейінгі мерзімде скринингтік зерттеулерден өту мүмкін бе?

Жауап.

ИЯ, кейде мүмкін. Алайда, қайта скрининг жүктіліктің 16-19 аптасы кезінде жүргізіледі. Бірақ осы мерзімде ұрықтың хромосомалық патологиясын анықтау пайызы 3 есе 60% - ға дейін төмендейді.

41. Жүктілік және босану бойынша еңбекке жарамсыздық парағын беру тәртібі қандай?

Жауап.

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 18 қарашадағы № ҚР ДСМ-198/2020 "еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, сондай-ақ еңбекке уақытша жарамсыздық парағын немесе анықтамасын беру қағидаларын бекіту туралы" бұйрығына сәйкес жүктілікке және босануға байланысты еңбекке уақытша жарамсыздық парағын немесе анықтамасын беру тәртібі бар:

1) жүктілігі және босануы бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағын немесе анықтамасын медицина қызметкері (акушер-гинеколог дәрігер), ал ол болмаған кезде - дәрігер, бөлімше меңгерушісімен бірлесіп ДКК қорытындысынан кейін ұзақтығы күнтізбелік бір жүз жиырма алты күн (босануға дейін күнтізбелік жетпіс күн және босанғаннан кейін күнтізбелік елу алты күн) мерзімге береді қалыпты босану кезінде.

Ядролық сынақтардың әсеріне ұшыраған аумақтарда тұратын әйелдерге жүктілігі және босануы бойынша еңбекке жарамсыздық парағы немесе анықтамасы қалыпты босанған кезде ұзақтығы күнтізбелік бір жүз жетпіс күн (босануға дейін күнтізбелік тоқсан бір күн және босанғаннан кейін күнтізбелік жетпіс тоғыз күн) жиырма жеті аптадан бастап беріледі;

2) Қазақстан Республикасының шегінде тұрақты тұрғылықты жерінен уақытша кеткен әйелдерге жүктілігі және босануы бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағы немесе анықтамасы босанған медициналық ұйымда немесе босандыру ұйымының үзінді көшірмесіне (айырбастау картасына) сәйкес байқау орны бойынша әйелдер консультациясында (кабинетінде) беріледі (ұзартылады), баптың 31) тармақшасына сәйкес 7 кодекс.

Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге тұрақты тұрғылықты жерінен уақытша кеткен әйелдерге жүктілігі және босануы бойынша демалысының қолданылу кезеңінде жүгінген кезде жүктілігі және босануы бойынша уақытша еңбекке жарамсыздық парағы немесе анықтамасы баланың (балалардың) туу фактісін куәландыратын құжаттарды ұсынған кезде ДКК қорытындысы бойынша тіркелген жері бойынша медициналық ұйымда беріледі (ұзартылады). және баланың туу туралы куәлігі. Ұсынылатын құжаттар қазақ немесе орыс тіліне аударылады және болу елінде немесе Қазақстан Республикасында куәландырылады;

3) қиын босанған, екі және одан да көп бала туған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағын немесе анықтамасын Денсаулық сақтау ұйымының босандыру шығармасына сәйкес бақылау орны бойынша ДКК қорытындысынан кейін медицина қызметкері (акушер-гинеколог дәрігер), ал ол болмаған кезде бөлімше меңгерушісімен бірлесіп дәрігер күнтізбелік он төрт күнге қосымша ұзартады. Бұл жағдайларда босанғанға дейінгі және босанғаннан кейінгі демалыстардың жалпы ұзақтығы күнтізбелік жүз қырық күнді (босануға дейін күнтізбелік жетпіс күнді және босанғаннан кейін күнтізбелік жетпіс күнді) құрайды.

Ядролық сынақтардың әсеріне ұшыраған аумақтарда тұратын әйелдерге ауыр босанған, екі және одан да көп бала туған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы немесе анықтамасы қосымша күнтізбелік он төрт күнге ұзартылады, босанғанға дейінгі және босанғаннан кейінгі демалыстардың жалпы ұзақтығы бір жүз сексен төрт күнді (босанғанға дейін күнтізбелік тоқсан бір күн және босанғаннан кейін күнтізбелік тоқсан үш күн) құрайды);

4) жүктіліктің жиырма екі аптасынан жиырма тоғыз аптаға дейінгі мерзімде босанған және дене салмағы бес жүз және одан көп грамм бала туған, жеті тәуліктен астам өмір сүрген жағдайда, әйелге босану фактісі бойынша еңбекке жарамсыздық парағы немесе анықтамасы босанғаннан кейін күнтізбелік жетпіс күнге беріледі.

Жүктіліктің жиырма екіден жиырма тоғыз аптасына дейінгі мерзімде босанған және өлі шарана немесе өмірінің жеті тәулікке дейін қайтыс болған дене салмағы бес жүз және одан астам грамм бала туған жағдайда, әйелге босанған соң күнтізбелік елу алты күнге босану фактісі бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағы немесе анықтамасы беріледі;

5) ядролық сынақтардың әсеріне ұшыраған аумақтарда тұратын әйелдерге жүктіліктің жиырма екіден жиырма тоғыз аптасына дейінгі мерзімде босанған және дене салмағы бес жүз және одан астам грамм бала туған, жеті тәуліктен астам өмір сүрген жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы немесе анықтамасы босанғаннан кейін күнтізбелік тоқсан үш күнге беріледі.

Ядролық сынақтардың әсеріне ұшыраған аумақтарда тұратын әйелдерге жүктіліктің жиырма екіден жиырма тоғыз аптасына дейінгі мерзімде босанған және өлі ұрық немесе дене салмағы бес жүз және одан астам грамм бала туған, өмірінің жеті тәулікке дейін қайтыс болған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы немесе анықтамасы босанғаннан кейін күнтізбелік жетпіс тоғыз күнге беріледі;

6) әйел жүктілік кезеңінде еңбекке уақытша жарамсыздық парағына жүгінген кезде жүктілігі және босануы бойынша демалыс жиынтықпен есептеледі және ол босанғанға дейін нақты пайдаланған күндерінің санына қарамастан толық беріледі.

Әйел босанғаннан кейінгі кезеңде еңбекке уақытша жарамсыздық парағына жүгінген кезде босанғаннан кейін осы тармақта көзделген ұзақтықпен демалыс беріледі;

7) әйел жыл сайынғы ақылы еңбек демалысында немесе бала үш жасқа толғанға дейін оны бағып-күтуге арналған жалақысы сақталмайтын демалыста болған кезеңде жүктілік басталған кезде еңбекке уақытша жарамсыздық парағы, осы тармақтың 6) тармақшасының екінші бөлігінде көзделген жағдайларды қоспағанда, жүктілікке және босануға байланысты демалыстың барлық күндеріне беріледі;

8) босанған кезде немесе босанғаннан кейінгі кезеңде анасы қайтыс болған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы немесе анықтамасы жаңа туған нәрестеге күтім жасауды жүзеге асыратын адамға беріледі;

9) жүктілікті жасанды үзу бойынша операция кезінде еңбекке уақытша жарамсыздық парағын немесе анықтамасын дәрігер бөлімше меңгерушісімен бірлесіп, операция жүргізілген стационарда және амбулаториялық-емханалық деңгейде болған уақытқа, ал асқынған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздықтың бүкіл кезеңіне береді.

Өздігінен түсік түсіру (түсік тастау) кезінде еңбекке уақытша жарамсыздықтың барлық кезеңіне еңбекке уақытша жарамсыздық парағы немесе анықтамасы беріледі;

10) эмбрионды ауыстырып қондыру операциясын жүргізу кезінде еңбекке уақытша жарамсыздық парағын немесе анықтамасын эмбрионды ауыстырып қондырған күннен бастап жүктілікті анықтау фактісіне дейін операция жүргізген медициналық ұйым береді.

Жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған адамдарға, сондай-ақ суррогат ана болған кезде биологиялық анаға тікелей перзентханадан еңбекке уақытша жарамсыздық парағы немесе анықтамасы бала асырап алынған күннен бастап және бала туған күннен бастап күнтізбелік елу алты күн өткенге дейін беріледі.

42. Неліктен жүкті әйелдерге, бала (балалар) туған әйелдерге, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған әйелдерге (еркектерге) еңбекке уақытша жарамсыздық парағы екі данада беріледі?

Жауап.

Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемді жүзеге асыру үшін;
жүктілігі және босануы бойынша демалыс, жұмыс орны бойынша жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған қызметкерлерге демалыс беру үшін.

43. Скрининг дегеніміз не?

Жауап.

Скрининг-бұл ауруларды ерте сатыларда анықтау және аурулардың дамуын, аурулардың туындауына ықпал ететін қатер факторларын, халықтың денсаулығын қалыптастыру мен нығайтуды алдын алу мақсатында халықтың нысаналы топтарын профилактикалық қарап-тексеру. Скринингтік зерттеулерге жататын адамдардың нысаналы топтары уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен, көлемде және осы зерттеулерді жүргізу кезеңділігімен скринингтік зерттеулерден өтуі тиіс.

44. Скринингтік зерттеулер адамның қандай ауруларын анықтауға бағытталған?

Жауап.

Скринингтік зерттеулер халық арасында онкопатологияларды, қан айналымы жүйесі ауруларын, қант диабетін және глаукоманы ересек тұрғындар арасында, қоса алғанда 0-ден 17 жасқа дейінгі балалар арасында қандай да бір ауруларды ерте анықтау бойынша бұрын анықтауға бағытталған.

45. Скринингтік тексерулер ақысыз немесе ақылы ма? Скрининг қайда жүргізіледі?

Жауап.

Профилактикалық тексеру тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесіне кіреді. Скрининг сіз тіркелген медициналық ұйымда жүргізіледі.

46. Балалардың қандай құқықтары бар?

Жауап.

Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі № 360-VI ҚРЗ "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы"Кодексінің 78-бабына сәйкес

1. Осы Кодекстің 77-бабында көзделген құқықтардан басқа, әрбір баланың:

1) денсаулық сақтау жүйесінің қазіргі заманғы және тиімді қызметтерін және ауруларды емдеу мен денсаулықты қалпына келтіру құралдарын пайдалану;

2) денсаулық сақтау саласындағы білім;

3) профилактикалық медициналық қарап-тексеру және динамикалық байқау, емдеу, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету, сауықтыру және вакцинациялау;

4) сауықтыру және ұйымдастырылған демалыс кезеңінде уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен медициналық көмек көрсетуге міндетті;

5) өзінің физиологиялық ерекшеліктері мен денсаулық жағдайына сәйкес келетін және оған қолайсыз факторлардың әсерін болғызбайтын жағдайларда санитариялық-гигиеналық ағарту, оқыту және еңбек ету болып табылады;

6) оқуға түсу және жұмысқа орналасу кезінде бекітілген жері бойынша денсаулық жағдайы туралы медициналық құжаттаманы тегін алуға;

7) денсаулық жағдайы туралы ақпаратты оған қолжетімді нысанда алуға құқылы;

8) саламатты өмір салты мен дұрыс тамақтану, темекі шегудің, психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынудың зияны туралы қолжетімді нысанда ақпарат алуға;

9) ұрпақты болу денсаулығын сақтау туралы ақпаратты қолжетімді нысанда алуға құқылы;

10) паллиативтік медициналық көмек алуға құқығы бар.

2. Он алты жастағы және одан үлкен кәмелетке толмағандардың, олардың ата-аналарының немесе заңды өкілдерінің келісімімен жүргізілетін хирургиялық араласуды, жүктілікті жасанды түрде үзуді қоспағанда, профилактикалық, консультациялық-диагностикалық көмек көрсетуге хабардар етілген келісім алуға немесе бас тартуға құқығы бар.

3. Бес жасқа дейінгі балаларды, сондай-ақ дәрігерлердің қорытындысы бойынша қосымша күтімге мұқтаж ересек науқас балаларды стационар жағдайында емдеу кезінде балаға күтімді тікелей жүзеге асыратын анасына (әкесіне) немесе өзге адамға онымен медициналық ұйымда бірге болу мүмкіндігі беріледі және осы Қағидаларға сәйкес еңбекке уақытша жарамсыздық парағы немесе анықтамасы беріледі. Қазақстан Республикасының

Бір жасқа дейінгі баланы емізетін ана баланы күтіп-бағу үшін медициналық ұйымда болған барлық кезеңге тегін тамақпен қамтамасыз етіледі.

4. Бес жасқа дейінгі балаларды, сондай-ақ дәрігерлердің қорытындысы бойынша қосымша күтімге мұқтаж ересек науқас балаларды амбулаториялық және стационарды алмастыратын жағдайларда емдеу кезінде балаға күтімді тікелей жүзеге асыратын анасына (әкесіне) немесе өзге адамға заңнамаға сәйкес еңбекке уақытша жарамсыздық парағын немесе анықтамасын бере отырып, онымен бірге болу мүмкіндігі беріледі Қазақстан Республикасының

5. Мектеп жасындағы балалардың стационарлық жағдайларда мамандандырылған медициналық көмек, медициналық оңалту, сондай-ақ паллиативтік медициналық көмек алу кезеңінде уәкілетті орган білім беру саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп айқындаған тәртіппен үздіксіз білім алуға құқығы бар.

Балаларға медициналық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдары ойын ойнауға, демалуға және тәрбие жұмысын жүргізуге жағдай жасайды.

6. АИТВ инфекциясын жұқтырған кемтар балалардың Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес білім беру, денсаулық сақтау ұйымдарында тегін медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау алуға құқығы бар.

АИТВ инфекциясын жұқтырған аналардан туған балалардың белгіленген тамақтану нормаларына сәйкес тегін бейімделген сүт қоспаларын алуға құқығы бар.

7. Балаларды балалар үйіне және білім беру ұйымдарына, жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдарға орналастыруға медициналық қарсы көрсетілімдер тізбесін уәкілетті орган бекітеді.

8. Жетім балалар, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар және өмірлік қиын жағдайда жүрген балалар үш жасқа толғанға дейін қоса алғанда, уәкілетті орган белгілеген тәртіппен мемлекеттік медициналық ұйымдарда ұсталуы мүмкін.

47. Қандастар, шетелдіктер, азаматтығы жоқ адамдар және басқа адамдар медициналық көмек ала ма және олардың құқықтары бар ма?

Жауап.

Қандастардың, босқындардың, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең дәрежеде алуға құқығы бар.

Қазақстан Республикасында уақытша болатын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың, пана іздеген адамдардың, егер Қазақстан Республикасының заңдарында немесе Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, айналадағыларға қауіп төндіретін аурулар кезінде уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша және көлемде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуға құқығы бар.

Қандастар, босқындар және пана іздеген адамдар, Қазақстан Республикасының аумағындағы шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасының азаматтары сияқты денсаулық сақтау саласындағы міндеттерді атқарады.

48. Пациенттердің міндеттері бар ма?

Жауап.

Иә. Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі № 360-VI ҚРЗ "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" кодексінің 12-тарауында көрсетілген міндеттерден басқа, пациент:

өз денсаулығын сақтау және нығайту бойынша шаралар қабылдау;
медицина қызметкерлерімен қатынаста сыйластық пен әдептілік таныту;
диагноз қою және ауруды емдеу үшін қажетті барлық ақпаратты дәрігерге хабарлауға; медициналық араласуға келісім бергеннен кейін медицина қызметкерлерінің тағайындауларын мүлтіксіз орындауға;
медициналық ұйымның ішкі тәртіп ережелерін сақтауға және мүлкіне ұқыпты қарауға, медициналық көмек алу кезінде медициналық персоналмен ынтымақтасуға;
диагностика және емдеу процесінде, сондай-ақ айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулар немесе оларға күдік туындаған жағдайларда өз денсаулығы жағдайының өзгеруі туралы медицина қызметкерлерін уақтылы хабардар ету;
басқа пациенттердің құқықтарын бұзатын әрекеттер жасамау;
Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.
Осы баптың 1-тармағының 2), 3) және 5) тармақшаларында көрсетілген пациенттердің міндеттері науқас балаға стационарда күтім жасауды тікелей жүзеге асыратын ата-аналарға немесе өзге де адамдарға қолданылады.

Егер 2021 жылғы қазаннан бастап 2022 жылғы наурызға дейін МӘМС жарналары уақытша төленбеген болса, бірақ 2022 жылдың сәуір айынан бастап төлемдер қалпына келтірілген. Қазір менің мәртебем САҚТАНДЫРЫЛМАҒАН. Мәртебем САҚТАНДЫРЫЛҒАН болып қашан өзгереді? Тіркеу орны бойынша емханаға жүгіну үшін мәртебемді қалай өзгертемін?

Сақтандырылған мәртебесін алу үшін қызметкерде соңғы 12 айда МӘМС жарналары бойынша берешек болмауы тиіс (МӘМС туралы ҚР Заңының 5-бабының 3-тармағы) (https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1500000405) немесе болашақ кезеңдер үшін төлемдер болуы тиіс.

Сондықтан мәртебені алу үшін бірнеше қадамдарды орындау керек.

1️ Берешек кезеңдерін кез келген ыңғайлы тәсілмен тексере аласыз.

телеграм-бот (https://t.me/SaqtandyryBot)
Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы

2 МӘМС-ке жарна төлеу жүзеге асырылмаған кезеңдерді бөлу (пациентке жеңілдік санатында болған кезеңдеріне жарна төлеудің қажеті жоқ).

3️ Өткізіп алған кезеңдерді дербес төлеуші ретінде (1 ЕТЖ-ның 5%) - 3000 теңге төлеу керек.

Telegram
SaqtandyrýBot

Бот Қазақстан Республикасында міндетті медициналық сақтандыру туралы ақпарат алуға арналған .

Бір жыл бұрын сақтандыру мәртебесін алу үшін сіз алдыңғы (болашақ) 12 ай үшін төлей аласыз. Мысалы, 2022 жылдың қазанынан 2023 жылдың қыркүйегіне дейін. Сақтандыру мәртебесі жыл бойы белсенді болады.

Дербес төлеушілер МӘМС жарналарын өз бетінше қалай төлеуге болады?

Дербес төлеушілер МӘМС-ке ЕТЖ-дан 5% мөлшерінде жарна төлейді. 2022 жылы бұл сома 3000 теңгені құрайды

Дербес төлеушілер үшін МӘМС жарналарын төлеудің екі балама әдісі бар

МӘМС жарналарын ай сайын төлеңіз. Бұл ретте, егер пациенттің алдыңғы 12 ай үшін берешегі болса, оны өтеу қажет
Келесі 12 ай үшін жарналарды төлеңіз (ағымдағы күннен бастап). Бұл жағдайда, егер қарыз болса, оны өтеудің қажеті жоқ

Жарналарды кез келген банкте, олардың мобильді қосымшаларында және интернет сервистерінде, "Қазпошта" АҚ және төлем терминалдарында төлеуге болады

Дербес төлеушілер үшін МӘМС жарналарын төлеуге арналған деректемелер.